Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 3869/2010 ΓΙΑ ΤΑ ΥΠΕΡΧΡΕΩΜΕΝΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ

Οι πρώτες αποφάσεις αναστολής αναγκαστικής εκτέλεσης εις βάρος περιουσίας υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων που εκδόθηκαν δυνάμει του Ν. 3869/2010 είναι πια γεγονός. Αν και η διαδικασία είναι αρκετά περίπλοκη και χρονοβόρα, η ακολούθησή της και η μελετημένη υποβολή πρότασης συμβιβασμού, μπορεί να οδηγήσει σε οριστική απαλλαγή από το μεγαλύτερο μέρος των χρεών μέσω της καταβολής ενός μόνο μέρους αυτών ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα κάθε οφειλέτη και βέβαια κατόπιν συμφωνίας με τους δανειστές, οι οποίοι στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι  πιστωτικά ιδρύματα.

Ειδικότερα, η διαδικασία που ορίζει ο νόμος περιλαμβάνει τα εξής στάδια :

1ο Στάδιο : Υποβολή Αίτησης για Εξωδικαστικό Συμβιβασμό.

Η υποβολή σχετικής αίτησης είναι υποχρεωτική και αποτελεί προϋπόθεση για την μετέπειτα προσφυγή ενώπιον του Ειρηνοδικείου. Αξίζει στο σημείο αυτό να σημειωθεί, ότι πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στο εν λόγω στάδιο και καλό θα ήταν ο οφειλέτης να έχει ενημερωθεί τόσο για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να υποβληθεί η σχετική αίτηση καθόσον ελλείψεις ή πλημμέλειες κατά το στάδιο αυτό, είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν αρνητικά την έκβαση του συμβιβασμού τόσο κατά το στάδιο αυτό όσο και ενώπιον του Ειρηνοδικείο. Σε περίπτωση που τα μέρη συμφωνούν, συντάσσεται πρακτικό το οποίο αποτελεί τίτλο εκτελεστό από τη στιγμή που επικυρώνεται από τον Ειρηνοδίκη. Στην αντίθετη και πλέον συνήθη περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμβιβασμός η υποχρεωτική απόπειρα του, αποδεικνύεται με βεβαίωση του φορέα που την έχει αναλάβει. Τον εξωδικαστικό συμβιβασμό μπορούν να αναλάβουν δικηγόροι, ο Συνήγορος του Καταναλωτή, οι καταναλωτικές οργανώσεις, κ.α.

2ο Στάδιο : Δικαστική Διαδικασία / Αίτηση στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο.

Η αίτηση περιλαμβάνει κατάσταση περιουσίας και εισοδημάτων οφειλέτη και συζύγου, κατάσταση απαιτήσεων πιστωτών και σχέδιο διευθέτησης οφειλών. Στο σημείο αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο γιατί όλα τα παραπάνω τα δηλώνετε υπεύθυνα και με γνώση των συνεπειών του νόμου, οπότε πρέπει να είναι αληθή, όσο και γιατί κάθε τι που θα δηλωθεί, δεδομένου ότι θα πρέπει να αποκαλυφθεί από τον οφειλέτη, κάθε είδους εισόδημα ατομικό ή του συζύγου, καθώς και κάθε είδους περιουσία του, θα χρησιμοποιηθεί από τους Πιστωτές προς όφελος τους. Μόνη εξαίρεση από την εκποίηση περιουσίας έχει προβλεφθεί για την πρώτη και κύρια κατοικία του οφειλέτη, εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει το προβλεπόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις αφορολόγητο όριο προσαυξημένο κατά 30%. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να αναλάβει ο οφειλέτης με το μέσο επιτόκιο ενός στεγαστικού δανείου, για χρονικό διάστημα που μπορεί να φθάνει μέχρι 20 έτη την εξυπηρέτηση χρεών που αντιστοιχούν στο 85% της εμπορικής αξίας της κατοικίας. Αν δεν τηρήσει την εξυπηρέτηση αυτού του χρέους (εμφανίζει καθυστερήσεις μεγαλύτερες των δύο μηνών), προχωρούν οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμού της ακινήτου).

ΠΡΟΣΟΧΗ!: Από μόνη της η κατάθεση της Αίτησης ενώπιον του Ειρηνοδικείου δεν αναστέλλει αυτομάτως την όποια αναγκαστική εκτέλεση ή τυχόν διωκτικό μέτρο έχει επιβληθεί στον οφειλέτη. Για την επίτευξη της αναστολής πάσης πράξεως εκτελέσεως που πηγάζει από τις εν λόγω οφειλές, απαιτείται κατάθεση με φροντίδα Δικηγόρου σχετικής αίτησης κατά τη διαδικασία των Ασφαλιστικών Μέτρων, ενώπιον του αρμόδιου Δικαστηρίου. Η αναστολή των μέτρων εκτέλεσης επιτυγχάνεται μόνο με έκδοση δικαστικής απόφασης μετά από αίτηση του οφειλέτη και φυσικά μόνο εφόσον πιθανολογηθεί από το Δικαστήριο ότι από την εκτέλεση θα προκληθεί ουσιώδης βλάβη στα συμφέροντα του και ότι θα ευδοκιμήσει η αίτηση υπαγωγής του στη ρύθμιση του νόμου. Συνεπώς, δεν πρέπει να αμελούνται τυχόν επιδόσεις διαταγών πληρωμής, απογράφων ή άλλες πράξεις εκτέλεσης γιατί ο οφειλέτης παραμένει απροστάτευτος, ενώ επίσης η υποβολή μιας αναληθούς αίτησης συμβιβασμού με αποκλειστικό στόχο την αναστολή της εκτελεστικής διαδικασίας, σαφώς και δεν θα φέρει το αυτό αποτέλεσμα.

3ο Στάδιο :  Συμβιβασμός ενώπιον Ειρηνοδικείου.

Ο συμβιβασμός επιτυγχάνεται με συμφωνία πιστωτών με απαιτήσεις άνω του 51% των οφειλών. Οι πιστωτές λαμβάνουν γνώση της πρότασης συμβιβασμού και δικαιούνται να προτείνουν τροποποιήσεις. Μετά την παρέλευση 2 μηνών, ξεκινά προθεσμία δεκαπέντε ημερών, στη διάρκεια της οποίας ο οφειλέτης μπορεί να επιφέρει μεταβολές στο σχέδιο συμβιβασμού προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία. Σε περίπτωση που δεν υποβληθούν αντιρρήσεις ή τροποποιήσεις από τους πιστωτές, θεωρείται ότι αποδέχεται το σχέδιο συμβιβασμού.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεδομένου ότι οι ενημερώσεις για τις προθεσμίες και τις τυχόν τροποποιήσεις γίνεται με επιμέλεια των διαδίκων και εφόσον ο οφειλέτης έχει καταθέσει μόνος του σχετική αίτηση, οφείλει να ενημερώνεται για τις σχετικές προτάσεις των πιστωτών αλλά και για κάθε ενέργεια στην οποία πρέπει να προβεί σε κάθε στάδιο. Σε περίπτωση δε απόρριψης της αίτησης από το Δικαστήριο, δεν μπορεί να υποβληθεί νέα αίτηση πριν την πάροδο ενός έτους

4ο Στάδιο : Δικαστική ρύθμιση οφειλών.

Το δικαστήριο εφόσον κρίνει ότι δεν επαρκούν τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματά του οφειλέτη για την αποπληρωμή του συνόλου των χρεών, προχωρά στη ρύθμιση των οφειλών. Ελέγχεται κυρίως αν υπάρχει μόνιμη αδυναμία για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή στη ρύθμιση, ο οφειλέτης αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε μήνα και για χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών μέρος του εισοδήματός του στους πιστωτές. Το ύψος των μηνιαίων καταβολών καθορίζεται από το δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τα εισοδήματά του, τη δυνατότητα συνεισφοράς του συζύγου και σταθμίζοντας αυτά με τις βιοτικές ανάγκες του ιδίου και των προστατευομένων μελών της οικογενείας του ενώ ειδική πρόνοια υπάρχει και μεγαλύτερη προστασία για όσους έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας ή τελούν σε χρόνια ανεργία ή έχουν ανεπαρκές εισόδημα για την κάλυψη στοιχειωδών βιοτικών αναγκών ή άλλους λόγους ίδιας βαρύτητας. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να ζητηθεί και να αποφασιστεί από το Ειρηνοδικείο ακόμη και η μηδενική καταβολή και η πλήρης απαλλαγή από τα χρέη.

Τηρηθέντων των ανωτέρω και με την καταβολή μηνιαίως και για χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών του ορισμένου ποσού για την ικανοποίηση των απαιτήσεων των πιστωτών του, επέρχεται η  απαλλαγή του οφειλέτη από κάθε τυχόν υφιστάμενο υπόλοιπο οφειλής έναντι όλων των πιστωτών. Σημειωτέον, ότι η αίτηση ρύθμισης και η υπαγωγή του οφειλέτη στη διαδικασία ρύθμισης των χρεών καταχωρείται στον ΤΕΙΡΕΣΙΑ, μέχρι τρία χρόνια μετά την απαλλαγή του από τα χρέη.

Πρόκειται λοιπόν για έναν σχετικά ευνοϊκό νόμο, που αντιμετωπίζει το μεγάλο πρόβλημα της υπερχρέωσης των φυσικών προσώπων. Δεν πρέπει ωστόσο να αγνοούνται ορισμένες παγίδες, για τις οποίες πρέπει να επιδειχθεί μεγάλη προσοχή, ώστε ο δανειολήπτης να επιτύχει την καλύτερη δυνατή ρύθμιση των οφειλών του, αλλά και να μην βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση απ’ ότι πριν τη διαδικασία υπαγωγής στη ρύθμιση, στην περίπτωση που είτε απορριφθεί η αίτησή του, είτε δεν μπόρεσε να εκπληρώσει τις αναληφθείσες βάσει του συμβιβασμού υποχρεώσεις του. Υποδείγματα αλλά και σχετικά έντυπα έχουν αναρτηθεί από τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή