Θεμελιώδεις αλλαγές επήλθαν με την υπογραφή της νέας Κοινής Υπουργικής Απόφασης του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της εξαγοράς διακατεχόμενων ακινήτων του Δημοσίου. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των πρόσφατων νομοθετικών ρυθμίσεων (Ν. 5113/2024 και Ν. 5024/2023), η ως άνω Κ.Υ.Α., δίδει το δικαίωμα σε ιδιώτες οι οποίοι κατέχουν επί μακρόν ορισμένο ακίνητο να προβούν στην εξαγορά αυτού από το Δημόσιο, το οποίο βεβαίως κατέγραφε στην ιδιωτική του περιουσία το εν λόγω ακίνητο.
• Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται ;
Ο ενδιαφερόμενος ιδιώτης που επιθυμεί να αποκτήσει το κείμενο ακίνητο, πρέπει να συνδεθεί είτε ο ίδιος με τους κωδικούς του TaxisNet, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://aeda.apps.gov.gr, είτε να εξουσιοδοτήσει κάποιο τρίτο πρόσωπο, το οποίο θα συμπληρώσει στην ως άνω πλατφόρμα τον προσωπικό του Α.Φ.Μ., αλλά κι επιπλέον θα επισυνάψει απαραιτήτως την υπεύθυνη δήλωση εξουσιοδότησης, προκειμένου να προχωρήσει ο ίδιος την διαδικασία της εξαγοράς μέσω της κατατεθείσας αίτησης. Έπειτα από την υποβολή της αίτησης και στην περίπτωση που αυτή εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή, εκδίδεται εντός πέντε (5) ημερών το πιστοποιητικό αποδοχής, το οποίο βεβαίως κοινοποιείται στον αιτούντα. Στο εν λόγω πιστοποιητικό, περιλαμβάνεται η περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου, τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς και βεβαίως το ποσό της εφάπαξ ή τμηματικής καταβολής του.
• Πότε ξεκινά η υποβολή των αιτήσεων από τους ενδιαφερομένους ;
Από τις 30 Σεπτεμβρίου του 2024 μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου του 2025, δύνανται οι ενδιαφερόμενοι να καταθέσουν αίτηση για τα ακίνητα που βρίσκονται στις Περιφερειακές Ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Έβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων και Χίου.
Επιπλέον, σε επόμενο στάδιο και δη από τις 31 Οκτωβρίου του 2024 μέχρι και τις 31 Οκτωβρίου του 2025, θα υπάρχει η δυνατότητα να υποβληθούν αιτήσεις για όλες τις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες της Επικράτειας, που δεν αναφέρθηκαν κι ανωτέρω.
• Ποιες είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για την υποβολή της αίτησης εξαγοράς ;
Πρέπει να τονιστεί, ότι βασική προϋπόθεση για την υποβολή της αίτησης εξαγοράς, είναι η άσκηση από τον ίδιο τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους αυτού επί του δημοσίου ακινήτου της αδιάλειπτης κατοχής, ήτοι:
α) επί τουλάχιστον τριάντα (30) έτη, εφόσον υπάρχει τίτλος,
β) επί τουλάχιστον σαράντα (40) έτη, εφόσον δεν υπάρχει τίτλος κι εφόσον ο αιτών, χρησιμοποιεί το εν λόγω ακίνητο είτε ως κύρια κατοικία του, είτε ως βοηθητικό χώρο αυτής, είτε για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα,
γ) η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα τουλάχιστον πέντε (5) έτη που προηγούνται της αίτησης, προκειμένου να καθίσταται σαφές ότι ο αιτών θεωρούσε πως το ακίνητο είναι δικό του,
• Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που πρέπει να συνυποβληθούν μαζί με την αίτηση από τον αιτούντα ;
Κατά την υποβολή της αίτησης από τον ενδιαφερόμενο, θα πρέπει να καταβληθεί το παράβολο των 300,00€, το οποίο βεβαίως κατόπιν είτε θα συμψηφισθεί με το συνολικό τίμημα της εξαγοράς είτε στην περίπτωση που η αίτησή του απορριφθεί, θα του επιστραφεί στο ακέραιο.
Πέραν όμως του ανωτέρου παραβόλου θα πρέπει ο ψηφιακός φάκελος που δημιουργείται κατά την χρονική στιγμή της υποβολής της αίτησης, να περιλαμβάνει τα κάτωθι δικαιολογητικά:
-Τα στοιχεία του αιτούντος (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, Α.Φ.Μ., στοιχεία διεύθυνσης κατοικίας),
-Τα στοιχεία του δημόσιου ακινήτου (τύπος του ακινήτου, χωρική αρμοδιότητα, Ο.Τ.Α. κ.ά.),
-Την οικοδομική άδεια του επίμαχου ακινήτου (αριθμός και ημερομηνία ανέγερσης κτίσματος),
-Την αντικειμενική αξία του επίμαχου ακινήτου σε συνδυασμό με το σχετικό φύλλο υπολογισμού,
-Το απόσπασμα κτηματολογικού Διαγράμματος του επίμαχου ακινήτου,
-Την Βεβαίωση Όρων δόμησης της αρμόδιας υπηρεσίας,
-Τα στοιχεία που αφορούν την κατοχή του κείμενου ακινήτου: τίτλος και αποδεικτικά έγγραφα, πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου για τα τελευταία πέντε (5) έτη που προηγούνται της υποβολής της αίτησης του ΕΝΦΙΑ, δήλωση ακινήτου στο έντυπο «Ε9», για τα πέντε (5) τουλάχιστον έτη που προηγούνται της υποβολής της αίτησης εξαγοράς,
– *Σε περίπτωση που η αίτηση υποβληθεί από Νομικό Πρόσωπο, συμπληρώνονται τα αντίστοιχα στοιχεία του Νόμιμου Εκπροσώπου του,
– *Σε περίπτωση που το επίμαχο ακίνητο βρίσκεται στον Ν. Δωδεκανήσου, θα πρέπει ο αιτών να προσκομίσει και τα στοιχεία για τις περιοχές που ισχύει ο Κτηματολογικός Κανονισμός Δωδεκανήσου.
• Πως καθορίζεται το τίμημα της εξαγοράς του ακινήτου από το Δημόσιο ;
Το τίμημα της εξαγοράς του κείμενου ακινήτου θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων καθώς και με βάση τυχόν υφιστάμενα κοινωνικά κριτήρια (λ.χ πολύτεκνοι, άτομα με αναπηρία κ.ά.). Επιπλέον το τίμημα της εξαγοράς δύναται όταν συντρέχουν οι κάτωθι ειδικές περιπτώσεις αμφισβήτησης της κυριότητας του δημοσίου ακινήτου, να διαμορφωθεί με έκπτωση:
-50% αν ο ιδιώτης έχει αναγνωριστεί πρωτόδικα ως κύριος του ακινήτου,
-50% αν ο ιδιώτης έχει αναγραφεί ως κύριος στο στάδιο των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης της αγωγής,
-70% αν έχει ασκήσει ο ιδιώτης ένδικό μέσο κατά της δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως την 31-12-2022.
Ωστόσο πέραν των ανωτέρω, το τίμημα της εξαγοράς μπορεί να περιοριστεί και εφόσον ο αιτών εμπίπτει σε μία από τις κάτωθι περιπτώσεις:
-30% εάν ο αιτών είναι ανάπηρος (80% αναπηρία και άνω), με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000€ ή οικογενειακό έως 60.000€,
-20% εάν ο αιτών είναι ανάπηρος με ποσοστό αναπηρίας 67% έως 79% με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 18.000€ ή έως 24.000€ οικογενειακό.
-20% εάν ο αιτών είναι πολύτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000€ ή οικογενειακό έως 80.000€,
-15% εάν ο αιτών είναι τρίτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 25.000€ ή οικογενειακό έως 40.000€,
-15% εάν ο αιτών είναι μακροχρόνια άνεργος,
-20% εάν είναι δικαιούχος του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος,
-15% εάν εντός του δημόσιου ακινήτου υφίσταται κτίσμα που αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος.
Τέλος, το τίμημα δύναται είτε να εξοφληθεί εφάπαξ από τον αιτούντα, όπου θα υποστεί και μία έκπτωση της τάξεως των 10%, είτε άλλως να εξοφληθεί τμηματικά σε έως και 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, όπου το ελάχιστο ποσό έκαστης εξ’ αυτής θα πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στα 100,00€ μηνιαίως.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα ζητήματα που μπορεί να ανακύψουν ως προς την διαδικασία της εξαγοράς του ακινήτου από το Δημόσιο, μπορείτε να απευθυνθείτε στο Δικηγορικό μας γραφείο, προκειμένου να σας κατευθύνουμε αλλά και να αναλάβουμε για εσάς τη διεκπαιρέωση της σχετικής διαδικασίας.